Bunairteagal le hArd na Gaoithe Cape Clear Bed & Breakfast
Tionscadal Gach Duine – Grá don Talamh
Cupán tae agus scón anseo ag B&B Cape Clear ar lá Lúnasa le Joe Driscoll agus Carmi Paris déanta ar feadh cúpla uair an chloig iontach. Is é Joe bunaitheoir Thionscnamh An Lusa Léith ar Oileán Chléire agus bhí mé chomh sásta go raibh sé féin agus Carmi in ann bualadh anonn ó The East End chun comhrá a dhéanamh faoin tionscadal.
Tá fréamhacha doimhne ag Seosamh anseo agus tugann sé cuairt go minic ar theach a shinsear, ag cothú nasc láidir leis an bpobal seo. Agus é ina ghasúr i mBostún d’fhás sé aníos i dteaghlach ilghlúine áit ar insíodh scéalta Chléire go maith gan dabht. Tá fuinneamh dearfach ag Joe leis an dearcadh clasaiceach Meiriceánach sin ar an saol a bhíonn as láthair inár measc féin go minic. Fear athléimneach, rathúil, fiontraíoch a rinne seirbhís mhíleata dá thír agus a d’fhorbair gnó déantúsaíochta a tháirgeann lanna saothróirí rothlacha do gharraíodóirí agus comhpháirteanna cóimhiotail ardcharbóin eile d’uirlisí gairdíní agus talmhaíochta araon. (Thug Joe cuairt ar an Rúis i 1981 mar ionadaí SAM do Chumann Déantóirí Trealamh Feirme ach tá scéalta arda ón Rúis le haghaidh lá eile!) Tá snáth coitianta amháin ag baint le gairmréim ilghnéitheach Joe go dtí seo – obair leis an dúlra agus grá don talamh.
I 1973, cheannaigh sé a chéad teach in Ohio. Bhí gáirdín ag an teach seo a raibh grá aige dó, b’fhéidir gur cuireadh síolta a fhíse do ‘Renaissance Ranch’ ann. Tá Feirm na hAthbheochana mar a chuireann sé síos air, éagsúil ina nádúr, tá meas aici ar an talamh, cuireann sí deis ar fáil agus, ar deireadh ach ní a laghad, cabhróidh sí leis an bhfeirmeoireacht a athfhrámú.
‘Tá smaointe maithe “a dime a dozen”; tá an luach le fáil ina bhfeidhmiú’
Is minic gurb é comhartha duine gnó rathúil é sin, fís shoiléir agus leanúint ar aghaidh. Agus tá Joe ag leanúint leis. Insíonn sé dom go bhfuil talamh ceannaithe aige le déanaí i Carson Valley, Nevada agus pleananna aige chun a bhrionglóid a bhaint amach maidir le ‘Feirme na hAthbheochana’, cuid d’innilt eallaigh agus cuid le haghaidh an labhandair. Seans go smaoiníonn tú cén bhaint atá aige sin le hoileán beag i Loch Trasna? Léigh ar aghaidh!!
Tá Joe thar a bheith dúthrachtach mar dhuine agus thug a thaighde go baile Sequim, Washington é. Tír feirmeoireachta – áit a ndeachaigh mórbhealach nua thar an baile agus ar fhág na daoine ag smaoineamh ar conas a bhí siad chun a ngeilleagar a chothabháil nó a fheabhsú. Ghlac an Comhlachas Tráchtála leis an dúshlán agus ba í feirmeoireacht an labhandair an freagra. Tá an baile agus a chúlchríoch faoi bhláth anois. Tagann daoine go dtí an ceantar chun taitneamh a bhaint as eispéiris labhandair de gach sórt, ach is é an rud is tábhachtaí dá rath ná go mbíonn meas ar scileanna na ndaoine, go bhfeabhsaítear an comhshaol agus gur gnó láidir inbhuanaithe é.
Tá Joe ina bhreathnadóir díograiseach ar an saol ar Oileán Chléire, agus d’fhorbair sé feasacht ar an gcreimeadh uafásach mall a bhí ar an bpobal le sruth. Tá an daonra buan ag pointe géarchéime. In ainneoin iarrachtaí ollmhóra daoine a spreagadh chun bogadh anseo tá na bunfhadhbanna fós ann – scoil náisiúnta i mbaol a bheith curtha as an áireamh, gan aon mheánscoil, gan obair ar feadh na bliana, droch-ghlacadh soghluaiste agus na costais bhreise shuntasacha, agus go minic iontasacha, a bhaineann le maireachtáil ar an oileán (mar shampla má theastaíonn uait comhairleoir a fheiceáil sa chathair is minic a chiallaíonn sé fanacht thar oíche, nó más gá duit dul áit ar bith ar an mórthír beidh carr ag teastáil uait nó má tá – nár lige Dia – teicneoir d’aon sórt uait cosnóidh sé fortún agus beidh ort fanacht ar feadh na mblianta!). Téann saincheisteanna mar seo i ngleic le chéile chun cosc a chur ar dhaoine socrú síos anseo le fada an lá. Go dtí go dtabharfar aghaidh ar na bunghnéithe sin, ní bheidh pobal seasmhach, rathúil anseo, beag beann ar aon chruinnithe nó scéimeanna nó aslúintí. Ní bhaineann na fadhbanna seo ach le Cléire, is trua go bhfuil siad coitianta go leor i measc pobal oileáin amach ó chósta na hÉireann. Tá fadhbanna níos measa mar gheall ar an ardú reatha ar bhoilsciú agus an insint leanúnach gurb é laghdú nó marú eallach na hÉireann an bealach chun an domhan a shábháil.
Bíonn fadhbanna i ngach áit agus uaireanta féadann an chabhair cheart agus leas a bhaint as láidreachtaí deireadh a chur leis na blianta fada de mhúnlú. Labhraíonn Joe faoin seomra scoile beag inar thosaigh an oiread sin daoine ar a n-aistear chuig gairmeacha rathúla ar an mórthír agus mar sin mothaíonn sé go bhfuil saibhreas athléimneachta, cruthaitheachta agus inoiriúnaitheachta ag oileán atá in ann innealtóirí, ealaíontóirí, dochtúirí, múinteoirí, mairnéalach, tógálaithe agus go leor eile a thógáil.
Is é fís Joe ná ‘The Sequim Solution’. Sílim go bhfuil an ceart aige agus sílim go ndéanfaidh feirmeoireacht an labhandair an rud céanna dúinne agus a rinne sé don bhaile beag sin. Ciallaíonn an plean gur gá scileanna agus an timpeallacht nádúrtha a úsáid chun agrathurasóireacht a fhorbairt anseo trí páirceanna an lusa léith a shaothrú. Tá neart úsáidí agus tairbhí ag an lus liath, go háirithe toisc go bhfuil sé álainn agus cumhra, rud atá ag cur le háilleacht an oileáin anois.
Glaonn Joe ar an labhandar mar tháirge bunúsach go deimhin. De réir mar a fhásann na plandaí, fásfaidh an nuálaíocht freisin. Faoi 2024 ba chóir go mbeadh Cléire ag ceiliúradh Féile an Lusa Léith den chéad uair. Bainfidh cuairteoirí taitneamh as raon eispéaras agus cúiseanna nua le fanacht anseo, cosáin labhandair, póstaí, cóisirí, cairde ag teacht le chéile, cuairteoirí idir na hoileán agus Eachtraithe an Atlantaigh Fhiáine. Tá rud éigin ann do gach duine ó Mhárta go Deireadh Fómhair.
Ó cuireadh tús leis in 2020, tá Tionscnamh an Lusa Léith ag dul i méid. Ar ais in 2020 cheannaigh Joe cúpla céad planda agus thairg sé iad d’aon duine a dhéanfadh iarracht iad a fhás. Bhí muid ina measc siúd a d’fhás leathdhosaen planda agus muid ag súil, déanta na fírinne, nach dtiocfadh siad tríd an ngeimhreadh fliuch agus gaofar. Tá áthas orm a rá gur tháinig siad go réidh tríd agus anois tá mo phlandáil bheag méadaithe agus ag fás go han-mhaith. Tá mo sheomra maisithe le bearta de bhachlóga atá tirim nó ag triomú. Is é ceann de na príomhphoist a bhaineann leis na plandaí nua ná iad a choinneáil bearrtha chun fás fréamhacha maith a spreagadh agus mar sin déanaim spící bláthanna a bhaint gach seachtain, agus is féidir liom a rá gan dabht, nuair a thagann mé ar ais ón labhandar, mothaím an-socair go deimhin. Nuair a bhíonn mé timpeall na bplandaí agus mé ag déanamh gnáthrudaí cosúil le gortghlanadh, mothaímse an-Zen – ba bhreá liom dá mbeadh mo bheacha teasaí a bhfuil cónaí orthu sa phaiste labhandair ag mothú shuaimhneas an labhandair freisin. (Tá sé molta ag roinnt daoine gur cheart dom níos mó ama a chaitheamh leis na plandaí – le fírinne táim ceart go leor leis sin!!) An tseachtain seo tháinig ualach eile de phlandaí labhandair. Faoin am seo tá thart ar 5000+ planda ar fud an oileáin agus i ngach áit a théann tú feicfidh tú spotaí corcra agus gorm ríoga i ngairdíní agus i bpáirceanna agus i bpotaí.
Le linn ár gcomhrá álainn rinne mé iarracht a fháil amach cad a spreag é chun infheistíocht mhór a dhéanamh sa smaoineamh seo, na plandaí agus trealamh a thabhairt ar shiúl gan aon súil nó ceanglas rud ar bith a fháil ar ais. Bhí mé ag súil le freagra fada faoina spreagadh agus a inspioráid, ach sheachain sé freagra a thabhairt gach uair. Is é an rud a admhódh sé go humhal ná gur bronntanas é an labhandar. Go deimhin, is cinnte gur bronntanas é, bronntanas a bhfuil an chuma air go dtabharfaidh sé todhchaí níos dóchasaí le meas ar nádúr, ag baint úsáide as scileanna éagsúla na ndaoine athléimneacha, cruthaitheacha agus praiticiúla anseo, ag cothú bróid agus níos mó den dearcadh Meiriceánach ‘is féidir é a dhéanamh’.
Is iomaí duine nach mbeadh toilteanach fiú smaoineamh ar a bhfuil á dhéanamh ag Joe anseo, agus déarfainn go gceapfadh an chuid is mó daoine go bhfuil sé as a mheabhair as tabhairt faoi – ach deir seisean nach bhfuil aige ach dhá luas sa saol: ‘stop’ agus ‘go’.
Mar sin, an chéad uair eile a bheidh tú ag dul amach go Cléire tóg an t-am le fanacht níos faide, breathnú thart, an radharc a thógáil isteach, na lasracha corcra a fheiceáil agus taitneamh a bhaint as an aer úr glan, blas salainn agus labhandair air. Fill abhaile le croí lán de chuimhní sásta agus dornán lus liath Oileán Chléire.
Labhandar Chléire –
Ag fánaíocht thart timpeall an oileáin tabharfar faoi deara an labhandar. Tá breis agus 5,000 planda anseo agus táid ag fás i ngach gairdín agus pota agus páircín ar fud na háite. Cad na thaobh? Cén sórt fiántas nua é seo, a deir tú. Bhuel, coinnigh ort ag léamh.
Is é an fear gnó Joe Driscoll de shliocht na háite seo atá taobh thiar den togra. Chaitheann Joe neart ama anseo ar an oileán agus is suim leis a mbíonn ar siúl anseo. Chonaic sé an líon daoine ón oileán seo a chuir tús lena n-oideachas anseo ar Chléire agus chuaigh siad ar aghaidh chun slí bheatha a bhaint amach in earnálacha éagsúla ar an mórthír, oileadh iad ina gceardaithe, ina múinteoirí, ina léachtóirí, ina ndochtúirí, ina n-ealaíontóirí agus neart eile nach iad. Dea-theist chumas agus theacht aniar na ndaoine. Fós féin níl meánscoil ar an oileán, tá an bhunscoil i mbaol a dúnta,agus ná bí ag caint ar an tarchur don bhfón póca! Tá torthaí ann maidir le heaspa fostaíochta lasmuigh de thréimshe na turasóireachta. Ní hé nach bhfuil sé seo molta in áiteanna eile ná ar oileáin eile, ach tá na bearta seo ag cur bac leanúnach ar dhaonra a mhéadú agus a bhuanú. Tuigeann Joe é seo go rímhaith.
Nuair a bhí Joe ina ógfhear chinn sé a chéad teach in Ohio agus bhí gairdín aige. Thaithin sé leis go mór a bheith ag obair leis an nádúr agus fiú ina shaol mar fhear gnó a bhí comhlacht tógtha aige do dhéantúsaíocht monarchan. Cheannaigh sé talamh in Gleann Carson, Nevada agus tá sé beartaithe aige a bheith ina fheirmeoir ann ‘Feirm na hAthbheochana’ a thugann sé uirthi. Tá leath den fheirm tugtha do bheithigh agus an leath eile ag fás labhandair. Rogha aisteach a cheapfá ach fan liom!! Rinne sé neart taighde agus thug a thaighde timpeall na tíre é go feirmeacha labhandair agus baile beag Sequim i Washington. Bhí an baile seo ag fulaingt toisc gur tógadh seachbhóthar a rinne slad ar gheilleagar na háite. Bhí an pobal ag fulaingt agus thug an Comhlachas Tráchtála faoin lorg a réiteach. Bheartaigh siad an fheirmeoireacht labhandair a chur chun cinn. Thuig siad go mbainfeadh an stíl nua feirmeoireachta seo leas as scileanna na ndaoine I ngach earnáil ón earnáil turasóireachta go próiseáil, margaíocht, agus miondíol agus go mbeadh deiseanna ann do dhaoine gnó a fhorbairt agus a bhuanú ar an labhandar. Tá an baile beag sin i Washington ag dul ó neart go neart agus táthar ag súil go dtarlóidh an rud céanna anseo.
Cuireann an plean beag seo le háilleacht na háite ach táthar ag súil go gcuirfear leis an ngeilleagar leis. Tá sé bearthaithe go mbeidh Féile Labhandair ann in 2024 nó níos luaithe agus tá roinnt táirgí ar díol go háitiúil ar nós uachtar reoite labhandair ó fheirmeoir na nGabhar.
Aréir bhí an deis agam mo chuid labhandair agus cúpla lús eile a thabhairt dom go teach Joe chun triail a bhaint as an ngléas driogtha nua. Bhuel, bhí sceitimíní orainn ar fad féachaint conas mar a oibríonn sé ! Chuir Joe an gléas le chéile agus las an tine faoi, tar éis uair a chloig nó mar sin tháinig uisce na lúsanna amach. Bhí boladh álainn an tsamhraidh uaidh – meascán de labhandar agus lusanna éagsúla. Táim ag súil go mór leis an samhradh seo chugainn nuair a bheidh na plandaí mór go leor chun ualach maith ábhair a bhaint agus na táirgí éagsúla a chur ar fáil.
